عملیات پالایشگاهی امروزی بسیار پیچیده است و از نظر فرد نا اشنا با آن کاهش این پیچیدگی و ارائه عملیات به صورت مجموعه ای هماهنگ از مراحل ساده امری محال است. از این رو در این بخش به بررسی پالایشگاه و سیستم های پالایشگاهی می پردازیم. هدف اصلی یک پالایشگاه، تبدیل هرچه بیشتر نفت خام به سوختهای حمل و نقل و انرژی مورد نیاز صنایع است. اگرچه پالایشگاه ها چندین فراورده قابل توجه تولید می کنند ولی حجم بزرگی از تولیدات آن ها را سوخت های حمل و نقلی شامل بنزین، نفتگاز و نفت های گرمایشی تولید می نمایند.

نمودار جریان کلی در پالایشگاه

شکل بالا نشان دهنده نحوه فراورش نفت خام در یک پالایشگاه امروزی است. در ابتدا نفت خام در کوره پیش گرمایش گرما داده می شود. سپس به برج تقطیر اتمسفریک می رود. در این مرحله، انواع گازهای سبک شامل بوتان، نفتای سبک، نفتای سنگین سنگین، نفت سفید، نفتگاز و باقیمانده نفت خام برج تقطیر اتمسفریک تقسیم می شود. باقیمانده نفت خام برج تقطیر اتمسفریک به برج تطیر خلا رفته و در آنجا به جریان نفتگاز در خلا و باقیمانده برج تقطیر در خلا تقسیم می شود. باقیمانده برج تقطیر در خلا در واحد کک سازی به کمک گرما شکسته می شود.

در نتیجه گاز تر، بنزین واحد کک سازی، نفتگاز واحد کک سازی تولید میشود. در غیاب واحد کک سازی این باقیمانده سنگین به جای نفت کوره سنگین یا آسفالت فروخته می شود. جریان نفتا حاصل از برج خام و واحد کک سازی و واحد کراکینگ به قسمت ایزمریزاسیون فرستاده می شود. در این قسمت پارافین راست زنجیر با ایزومر های اکتان بالا تولید می شود. و برای افزایش عدد اکتان به بنزین و دیگر مواد تزریق می شود.

فراورده های پالایشگاهی

در حالت کلی فراورده های پالایشگاهی به موارد زیر تقسیم می شود.

• فراورده های زود جوش: شامل متان، اتان، پروپان، بوتان و الفین ها
• بنزین: شامل بنزین بدون سرب معمولی، بنزین سوپر و بنزین فوق سوپر
• سوخت های تقطیری: سوخت جت و توربین، سوخت های دیزلی نفت های گرمایشی